- अधूनमधून हवेची पातळी अतिधोकादायक पातळीवर जाते..
- पाण्याचे तुषार हवेत सोडून हवेतील प्रदूषण कमी केले जात असल्याचा पालिकेचा दावा…
न्यूज पीसीएमसी नेटवर्क
पिंपरी (दि. ०५ एप्रिल २०२४) :- शहरातील दुषित हवा शुद्ध करण्यासाठी महापालिकेच्या वतीने विविध १७ चौकांत एअर प्यूरिफिकेशन फाउंटन उभारण्यात आले आहेत. त्या यंत्राद्वारे पाण्याचे तुषार हवेत सोडून हवेतील प्रदूषण कमी केले जाते. राष्ट्रीय शुद्ध हवा कार्यक्रमांतर्गत (एनसीएपी) शहरातील १७ चौकांत १२ ड्राय मिस्ट टाइप वॉटर फाउंटन आणि नऊ ठिकाणी एअर प्युरिफिकेशन फाउंटन उभारण्यात आले आहेत. मात्र, उद्द्घाटनाअभावी ते धूळखात पडून आहेत.
दर दहा मिनिटांनी फाउंटनद्वारे पाण्याचे तुषार उडविले जातात. त्यामुळे हवेतील धुळीकण जड होऊन खाली बसतील, चौकांमध्ये हे आकर्षक रचनेतील फाउंटन बसविण्यात येत आहेत. पाणीपुरवठा करण्यासाठी त्याखाली ५०० ते एक हजार लीटर क्षमतेची पाण्याची टाकी बांधण्यात आली आहे. यासाठी काही कोटीमध्ये अपेक्षित आहे. हा निधी राष्ट्रीय शुद्ध हवा कार्यक्रमांतर्गत केंद्र शासनाने दिला आहे. त्यानुसार महापालिकेने एअर प्यूरिफिकेशन फाउंटन उभारले आहेत
पिंपरी-चिंचवड शहरातील हवा दिवसेंदिवस दूषित होत आहे. त्यावर उपाय म्हणून शहरातील १२ ड्राय मिस्ट टाइप वॉटर फाउंटन आणि नऊ ठिकाणी एअर प्यूरिफिकेशन फाउंटन बसविण्यात आले आहे. या यंत्राद्वारे पाण्याचे तुषार हवेत सोडून हवेतील प्रदूषण कमी केले जाणार आहेत. मात्र, हे उभारून महिना होऊन गेला आहे. त्यामुळे शहरातील हवेतील प्रदूषण कमी होण्याऐवजी या फाउंटनवरच धूळ बसली आहे. याचा उपयोग काय? असा प्रश्न विचारला जात आहे.
शहरातील वाढते प्रदूषण पाहता पिपरी चौक, भोसरी चौक, खंडोबा माळ चौक, नाशिक फाटा, चिंचवड स्टेशन, कस्पटे चौक, इंगुळकर चौक, नेहरूनगर चौक, चिखली आरटीओ चौक, चिंचवड गाव चौक, रावेत भोंडवे चौक, मोशी गोदाम चौक, रांका गॅस स्टेशन, विसर्जन घाट, कोकणे चोक, तळवडे चौक, एमएम स्कूल चौक आणि आणखी काही चौकामध्ये प्यूरिफिकेसन फाउंटन उभारण्याची आवश्यकता आहे. पण उभारलेल्या फाउंटनचा उपयोग होत नसल्याने त्याचा खर्च वाया गेला, अशी चर्चा होत आहे.
पिंपरी-चिंचवडमध्ये राहण्यास मोठी पसंती दिली जात आहे. त्यामुळे शहर झपाट्याने फुगत चालले आहे. लोकवस्ती वाढत असल्याने सर्वत्र गृहप्रकल्प उभे राहत आहे. तसेच, खासगी वाहनांची संख्या वाढली आहे. बांधकामे व बेसुमार वाहनांमुळे शहरातील हवा खराब झाली आहे. दिवाळीच्या हंगामात आणि हिवाळ्यात शहराची हवा अतिधोकादायक स्थितीत आली होती. उच्च न्यायालय आणि राज्य शासनाने दिलेल्या आदेशानुसार पिंपरी-चिंचवड महापालिकेने शहरातील प्रदूषण रोखण्यासाठी विविध उपाययोजना करण्यास सुरुवात केली आहे. नियम न पाळणाऱ्या बांधकामाच्या ठिकाणी कारवाई केली जात आहे. राष्ट्रीय स्वच्छ हवा कार्यक्रमांतर्गत केंद्र शासनाकडून महापालिकेस वाहने तसेच, चौकाचौकांत लावण्यासाठी यंत्रे मिळाले आहेत. इतका खर्च करूनही शहरातील हवा पूर्णपणे स्वच्छ झाल्याचे दिसत नाही. अधूनमधून हवेची पातळी अतिधोकादायक पातळीवर जाऊन पोहचत आहे. अशीच स्थिती कायम राहिल्यास पिंपरी-चिंचवड शहराची अवस्था दिल्ली, मुंबई व पुणे या अतिप्रक्षित शहराच्या पंक्तीत जाऊन बसेल, अशी भीती पर्यावरणप्रेमींकडून व्यक्त केली जात आहे.
सभोवतालची हवा स्वच्छ करण्यासाठी व हवा गुणवत्ता निर्देशांक सुधारण्यासाठी या पद्धतीचा उपयोग होतो. यामुळे चौकातील ५० मीटर त्रिज्येमधील वायुप्रदूषण काढून टाकण्यास मदत होते. नऊ पातळ्यांवर गाळण्याची प्रक्रिया पद्धत वापरली जाते. त्यामुळे हवेतील पीएम २.५, पीएम १०, एसओटू / एनओटू / एनओएक्स/सीओ/सीओटू सारखे वायू व हवेतील कॅडियम / लीड / पारा/ क्रोमियम / झिक / कोबाल्टसारखे कण काढून टाकते. सभोवतालच्या हवेचे ऑनलाइन निरीक्षण करण्याची सुविधा उपलब्ध आहे.
ड्राय मिस्ट बेस्ड फाउंटन सिस्टिम
ही यंत्रणा मोरवाडी चौक, चिंचवड येथील विसर्जन घाट, चिंचवडगाव चौक, रावेतमधील भोंडवे चौक, मोशी गोडाऊन चौक, तळवडे चौक, चिखली आरटीओ चौक, काळेवाडीतील एम. एम. स्कूल, कोकणे चौक, नेहरूनगर चौक, नाशिक फाटा, चिंचवडमधील रांका गॅस एजन्सीजवळ, आकुर्डीतील खंडोबा माळ चौक अशा २३ ठिकाणी बसविण्यात आली आहे. या यंत्रणेद्वारे उच्चदाब पंप व विशेष नोजल वापरून धुके तयार करण्यात येतात. हवेतील धुलिकणांना जड बनवून कमी केले जातात. ते जमिनीवर खाली आणते. त्यामुळे जवळच्या भागात उडण्यास प्रतिबंध होतो. हवेची आर्द्रता, तापमान कमी करते. वातावरण थंड राहण्यास मदत होते.
स्टेशनरी फॉग कॅनन
त्यासाठी ५ वाहने मोशी कचरा डेपो येथे कार्यान्वित करण्यात आले आहेत. ते धूळ व गंध नियंत्रणासाठी वॉटर मिस्ट टेक्नॉलॉजीअंतर्गत डिझाइन केले आहे. ही वाहने हवेतील धूळ कमी करतात. एक्यूआय सुधारते. आपत्कालीन अग्निशमनासाठी वापरले जाऊ शकते. पोर्टेबल असल्याने कोणत्याही ठिकाणी ही वाहने ओढून नेली जाऊ शकतात.
ट्रक मॉन्टेड फॉग कॅनन
शहरातील १८ मीटर व त्यापेक्षा अधिक रुंदीच्या रस्त्यांवर या प्रकाराची ५ वाहने फिरवून हवेतील धूळ कमी केली जाते. वॉटर मिस्ट तंत्रज्ञान वापरून मोबाईल डस्ट सप्रेशन व्हेईकल म्हणून डिजाईन केलेले हे वाहन आहे. रस्त्यांवरील जंक्शन, इमारती पाडणे, कचराकुंड्या परिसरातील हवेतील धूळ नियंत्रित करण्यासाठी ही वाहने वापरली जातात.
हवेतील धुळीमुळे प्रदक्षणात वाढ होत आहे. त्यामुळे नागरिकांना श्वसनाचे विविध आजार जडतात. हवेतील धुलिकण कमी करून हवा स्वच्छ करण्यासाठी महापालिका विविध उपाययोजना करीत आहेत. राष्ट्रीय स्वच्छ हवा कार्यक्रम (एनसएपी) अंतर्गत महापालिका हा उपक्रम शहरात राबवित आहे. त्यामुळे शहरातील हवा स्वच्छ राखण्यास मदत होत आहे, असे महापालिकेच्या पर्यावरण अभियांत्रिकी विभागाचे सहशहर अभियंता संजय कुलकर्णी यांनी सांगितले.